BASKETBOL KURALLARI ( FİBA 2014 ONAYLI GÜNCEL KURALLAR )
BASKETBOL KURALLARI "Oyun"
Basketbol her biri 5 kişiden oluşan 2 basketbol takımı arasında oynanır.
Basketbolda belirlenen sürenin sonunda daha fazla sayı yapmış olan takım, maçın galibi olur.
Oyun, hakemler, masa görevlileri ve varsa, teknik komiser tarafından kontrol edilir.
BASKETBOL OYUN KURALLARI "Basketbol Sahası "
Basketbol sahası; engel bulunmayacak şekilde düz, sert yüzeyli,
engellerden uzak, sınır çizgisinin iç kenarı ölçümü 28 metre uzunluğunda, 15 metre genişliğinde olacaktır.
Geri saha; Bir basketbol takımının kendi potasının arkasındaki
dip çizgi, orta çizgi ve bu iki çizgi arasındaki kenar çizgilerin olduğu alandır.
Ön saha; Bir basketbol takımının rakip potanın arkasındaki dip
çizgi, orta çizgi ve bu iki çizgi arasındaki kenar çizgilerin olduğu alandır.
Basketbol Oyun Kuralları
Dip ve kenar çizgiler basketbol sahasında oyuna dahil değildir.
Görevliler dahil her şey ve herkes basketbol oyun kurallarına göre bu son çizgilerden en az 2 metre uzakta durmalıdır.
Basketbol sahasındaki orta saha dairesi ve serbest atış dairesi
çizgi içinden ölçüldüğünde 1,80 metre çapında olmalıdır.
Basketbol sahasındaki serbest atış çizgisi dip çizginin orta noktasından 5,80 metre uzakta olmalıdır.
Basketbol sahasındaki serbes atış çizgisinden dip çizgiye çizilen
2,45 metre eninde 5,80 metre boyundaki alan kısıtlamalı alandır.
Basketbol sahasında 3 sayı çizgisi pota çemberinin merkez iz
düşümünden, 6,75 metre çapında çizilecek bir yarım dairedir.
Basketbol oyun kurallarına göre 3 sayı çizgisi 3 sayı atışına dahil değildir.
Basketbol sahasında pota çemberinin merkez iz düşümünden, 1,25
metre çapında çizilecek bir yarım daire, şarjsız yarım daire alanıdır.
BASKETBOL OYUN KURALLARI "Basketbol Takımları "
Basketbol oyun kurallarına göre Bir takım, basketbol antrenörü, basketbol antrenör yardımcısı,
özel görevi olan en fazla 5 görevli ( menajer, doktor, fizyoterapist,
istatistikçi, tercüman, vb. ) ve takım kaptanı dahil 12 oyuncudan oluşan grup basketbol maç sahasında bulunabilir.
Organizasyon yaş şartlarını ve diğer şartları taşıyan ve basketbol
maçı başlamadan önce adı listede olan basketbol oyuncusu diskalifiye edilmediği
veya 5 faul cezası almadığı sürece maçta oynayabilir.
Basketbol maçı esnasında sürekli olarak 5 basketbol oyuncusu sahada
yer alacaktır ve yedek basketbol oyuncularıyla oynamakta olan basketbol oyuncuları arasında basketbol kuralları çerçevesinde değişiklik yapılabilecektir. Basketbolda oyuncu değiştirme kuralları devre arasında, oyun durduğunda veya basketbol oyuncusu talebi ile hakem çağırdığında gerçekleşir .
Basketbol oyuncuları formalarında 0 ve 00 ile 1 ve 99 arasındaki numaraları kullanabilirler. Numaralar minimum 2 cm. genişlikte olacaktır.
Şortlar dizin üstünde bitmelidir.
Basketbolda parmak, el, bilek, dirsek ya da önkol koruyucuları,
yumuşak kaplamalı olsa bile, deri, plastik, bükülgen (yumuşak) plastik,
metal ya da diğer sert maddelerden yapılmış alçı ya da ateller, kesebilecek ya da
deriyi aşındırabilecek objeler, başlık, saç aksesuarları ve takılarla maça çıkmaya
izin verilmez. Tırnaklar basketbol oyun kuralları çerçevesinde kesilmiş olmalıdır.
"Basketbol Antrenörü"
Basketbol maçı esnasında herhangi bir zamanda sadece birisi olmak üzere,
oyun sırasında basketbol antrenörü ya da Basketbol antrenörü yardımcısının basketbol oyun kuralları çerçevesinde ayakta
durmasına izin verilir. Basketbol antrenörleri kendi takım sırası bölgesi içinde
kalarak, oyun sırasında basketbol oyuncularına sözlü direktif verebilirler.
Basketbol antrenör yardımcısı hakemlerle konuşmamalıdır.
Basketbol oyun kuralları çerçevesinde basketbol antrenörleri ve basketbol antrenör yardımcısı, basketbol maçı
sırasında, sadece top ölü olduğunda ve oyun saati durduğunda, istatistiksel bilgi
almak için, basketbol hakem masasına gidebilirler.
Serbest atışı atacak basketbol oyuncusu kurallarla belirlenmemişse,
basketbol takımının serbest atışı atacak basketbol oyuncusunu antrenör belirleyecektir.
"Takım Kaptanı"
Basketbol takımı kaptanı saha içinde takımı temsil eder. Sadece oyunun
durduğu anlarda basketbol oyun kuralları çerçevesinde uygun tavır ve davranış içinde hakemlerle iletişime geçebilir.
basketbol kuralları çerçevesinde kaptan oyun sahasından çıkarken, antrenör oyun sahasında kaptanlık görevini
üstlenecek oyuncunun numarasını bir hakeme bildirmelidir.
Basketbol maçında, eğer basketbol antrenörü yoksa ya da eğer devam edemezse
ve maç kağıdına ismi yazılmış basketbol antrenörü yardımcısı bulunmazsa
(ya da o da devam edemezse) kaptan antrenör olarak görev yapacaktır.
"Sakatlık"
Bir basketbol maçında basketbol oyuncusunun sakatlık geçirmesi durumunda, basketbol oyuncusunu korumak veya acil müdahele etmek için hakem hemen maçı durdurabilir. Ancak bunun dışında aciliyet gerektirmeyen sakatlık durumalrında, oyunun yavaşlaması ya da devam eden bir atağın durması anında hakem oyunu durdurabilir.
BASKETBOL OYUN KURALLARI "Oyun Kuralları "
Bir takım, basketbol antrenörü, basketbol antrenör yardımcısı,
özel görevi olan en fazla 5 görevli ( menajer, doktor, fizyoterapist,
istatistikçi, tercüman, vb. ) ve takım kaptanı dahil 12 oyuncudan oluşan grup basketbol maç sahasında bulunabilir.
Basketbol Oyun Kuralları
" Oyun Süresi, Beraberlik ve Uzatma Periyotları"
Basketbol oyun kurallarına göre basketbolda maç ( birinci periyot ) hava atışında hakem topu attıktan sonra başlar.
Diğer tüm periyotlar, top oyuna sokacak oyuncunun kullanımına verildiğinde başlar.
Basketbol oyun kuralları çerçevesinde basketbol maçı 10 dakikalık 4 peryottan ve ilk iki peryotu ifade eden birinci devre
ile son iki peryotu ifade eden ikinci devreden oluşur. Basketbolda birinci ve üçüncü
peryottan sonra 2 dakikalık aralar verilir. Birinci devreden sonra ise 15 dakikalık
bir devre arası verilir. Eğer ikinci devrenin sonunda basketbol maçında skorda eşitlik varsa,
5 dakikalık uzatma periyodu oynanır. Uzatma peryodu sonunda iki basketbol takımının
skorunda eşitlik bozulmazsa basketbol oyun kuralları çerçevesinde ikinci 5 dakikalık uzatma peryodu oynanır.
Bu durum iki basketbol takımı arasıonda eşitlik bozulana kadar devam eder.
Herhangi bir periyodun basketbol maçının süresinin sona erdiğini belirten düdük
sesi ile birlikte ya da hemen o anın öncesinde faul kararı verilmişse,
basketbol oyun kuralları doğrultusunda olası serbest atış(lar) oyun süresinin bitiminden sonra kullandırılır.
Eğer basketbol takımlardan biri oyun sahasında 5 oyuncu ile oynamaya hazır değilse, oyun başlayamaz.
Ev sahibi basketbol takımı maça başlarken hakem masasının solundaki potayı alır ve
basketbol sahasının o bölümündeki takım sırasına oturur.
Basketbol oyun kuralları doğrultusunda ikinci devre başlamadan önce basketbol takımlar korudukları potaları değiştirirler.
Sonrasında uzatma peryotları oynanacak olsa da artık pota değişimi yapılmaz.
" Basketbol Topunun Canlı Olması"
Hakem basketbol topunu havaya attığında, oyunun başlaması için top basketbol
oyuncusunun kullanımına verildiğinde ve serbest atış için oyuncuya verildiğinde basketbol topu canlıdır.
Diğer taraftan bir ara, bitiş ya da oyunu durdurma düdüğü ya da faul düdüğü
çaldığında basketbol topu o esnada havadaysa ya da faul, devam eden bir atış
hareketine karşın çalındıysa faul esnasında atış yapıldığında basketbol topu ölü sayılmaz.
" Basketbol Topunun Ölü Olması"
basketbol oyun kurallarına göre oyun düdük yada saniye uyarısı ile durduğunda, ara verildiğinde,
serbest atıştan sonra top çemberden uzaklaştığında veya sayı olduktan
sonra başka serbest atış varsa basketbol topu ölü sayılır.
" Hakemin ve oyuncunun yeri"
Basketbol oyun kuralları doğrultusunda, oyuncunun ayakları yerden kesildiğinde oyuncunun yeri ayaklarının son bastığı yer kabul edilir.
Top hakeme çarptığında, top hakemin bastığı yere çarpmış sayılır.
" Basketbolda Hava Atışı"
Basketbol oyun kurallarına göre, hakem tarafından iki rakip basketbol oyuncusunun arasından basketbol topunun havaya
fırlatılması ve basketbol topunun çıkabileceği en yüksek seviyeye çıktıktan sonra bu
iki oyuncunun basketbol topuna dokunma haklarının olduğu atıştır.
Topa çıkan oyuncular, basketbol topuna ilk kez değdikten sonra basketbol topu yere
düşmeden yada bir başka oyuncuya değmeden tekrar basketbol topuna dokunamaz.
Basketbolda hava atışı durumları şunlardır:
Basketbol oyun kuralları doğrultusunda tutulmuş top kararı verilirse.
Basketbol oyun kuralları çerçevesinde basketbol topu dış çizgilerin dışına çıktığında ve hakemler kimin basketbol
topuna son temas ettiği konusunda kararsızlarsa ya da anlaşamazlarsa.
Basketbol oyun kuralları doğrultusunda çemberden girmeyen son ya da tek serbest atış sırasında çift serbest atış ihlali olursa.
Basketbol oyun kuralları çerçevesinde serbest atışlar hariç, basketbol topu çemberle arkalık arasına sıkışırsa
Basketbol topu hiçbir takımın kontrolünde değilken ve hiçbir takımın topu kontrol hakkı yokken top ölürse.
Basketbol oyun kuralları çerçevesinde her iki basketbol takımına verilen eşit cezaların birbirini götürmesi sonucu uygulanacak faul cezası kalmamışsa ve verilen ilk faul veya ihlal kararından önce basketbol topu hiçbir takımın kontrolünde değilse ya da hiçbir basketbol takımının kontrol hakkı yoksa.
İlk periyot hariç, diğer periyotların başlaması için
"Basketbolda Topla Oynama"
Basketbol oyun kuralları doğrultusunda oyun sırasında, top sadece ile oynanabilir ve basketbol kuralları çerçevesinde
herhangi bir yöne pas verilebilir, atılabilir, tiplenebilir, yuvarlanabilir ve dripling yapılabilir.
Bir oyuncu topu tutarak koşamaz, bilerek ayağıyla ya da bacağının
herhangi bir kısmıyla topa vuramaz. İtemeden olan çarpmalar kural ihlali sayılmaz.
Basketbol oyuncusunun basketbol topunu yumruklaması basketbol oyun kurallarınca kural ihlalidir.
Şut: basketbol oyun kuralları gereğince basketbol topunun oyuncu tarafından rakibin çemberinden geçirmek için atılmasıdır.
Tipleme: basketbol oyun kurallarınca topun el yada eller ile rakibin çemberine doğru yönlendirilmesidir.
Basketbolda tipleme atış olarak kabul edilir.
Smaç: basketbol oyun kurallarına göre topun bir ya da iki elle rakibin çemberinin içine, sokulmasıdır.
Basketbolda smaç atış olarak kabul edilir.
Atış: Basketbol oyuncusunun, topu elinden çıkarmadan, devamlılık gösteren
hareketiyle birlikte, rakibin potasında şut, tipleme ya da smaçla sayı yapmaya yönelik
teşebbüsü olduğunda başlar. Basketbol topu oyuncunun ellerini terk ettiğinde ve havadaki
oyuncunun iki ayağı ile yere temas ettiğinde atış hali biter.
Basket atma girişimindeki oyuncunun kolları elleri sayı yapmasının engellenmesi amacıyla
rakibi tarafından tutulabilir. Oyuncunun atış halinde kabul edilmesi için, topun oyuncunun
ellerini terk etmesi şart değildir.
"Basketbolda Sayı"
Top çembere üstten girdiğinde ve çemberin içinde kaldığında ya da çemberden geçtiğinde saydır.
Basketbol topunun bir kısmı çemberin içinde ve çember seviyesinin altında olduğunda, top çemberin içinde kabul edilir ve sayıdır.
Sayı Türleri
Basketbolda serbest atıştan gerçekleştirilen her başarılı atış 1 sayı.
Basketbolda 2 sayılık bölgeden gerçekleştirilen her başarılı atış 2 sayı.
Basketbolda 3 sayılık bölgeden gerçekleştirilen her başarılı atış 3 sayı.
Bir serbest atışta, top çembere temas ettikten sonra ve sepete girmeden önce,
rakip basketbol oyuncusu tarafından topa temas edilince basketbol kuralları gereğince 2 sayı.
Bir oyuncu istemeden kendi potasına sayı yaparsa, basketbol kuralları gereğince 2 sayı
verilir ve rakip basketbol takımının kaptanı yapmış gibi kaydedilir.
Bir oyuncu bilerek ve isteyerek kendi savunduğu potaya sayı yaparsa,
bu bir basketbol kuralı ihlaldir ve sayı geçerli sayılmaz.
Bir oyuncu topun tamamının çembere alttan yukarı doğru girmesine neden olursa, bu bir basketbol kuralı ihlaldir.
"Basketbolda Mola"
Bir mola, bir antrenörün ya da antrenör yardımcısının isteği üzerine oyuna
verilmiş bir aradır.
• Her mola 1 dakika sürecektir.
Bir mola, mola fırsatı süresince verilebilir. Bir mola fırsatı şu durumlarda başlar:
••• Her iki takım için, top öldüğünde, oyun saati durduğunda ve hakemin
masayla iletişimi bittikten sonra.
••• Her iki takım için, başarılı son ya da tek serbest atıştan sonra top
öldüğünde.v
••• Sayı yiyen takım için, bir sayı olduğunda.
Oyun saati, dördüncü periyotta ya da her uzatma periyodunda 2:00 ya da
daha az dakika gösterdiğinde, sayı kazanan takıma başarılı bir atıştan sonra,
hakem oyunu durdurmadıkça, mola verilmeyecektir.
Bir mola fırsatı, topun dışarıdan oyuna sokulması ya da ilk ya da tek serbest
atış için, top oyuncuya verildiğinde sona erer.
Her takıma mola verilebilir:
••• Birinci devre sırasında 2 mola,
••• İkinci devre sırasında, ikinci devrenin son 2 dakikasında maksimum 2
mola olmak üzere, 3 mola,
••• Her uzatma periyotunda 1 mola hakkı vardır.
Mola isteği herhangi bir takım tarafından top, ilk ya da tek serbest atış için
serbest atışı atacak oyuncunun kullanımındayken yapılırsa mola, her iki
takıma aşağıdaki koşullarda verilecektir:
• Son ya da tek serbest atış başarılı olursa.
• Son ya da tek serbest atışı, hakem masasının karşısındaki orta çizginin
uzantısından topun oyuna sokulması takip ediyorsa.
• Serbest atışlar arasında bir faul çalınırsa. Bu durumda, serbest atış(lar)
tamamlanacak ve yeni faulün cezası yönetilmeden önce molaya izin
verilecektir.
• Son ya da tek serbest atıştan sonra top yeniden canlanmadan önce bir
faul çalınırsa. Bu durumda, yeni faulün cezası yönetilmeden
önce molaya izin verilecektir.
• Son ya da tek serbest atıştan sonra top yeniden canlanmadan önce bir
ihlal çalınırsa. Bu durumda, topun oyuna sokulması yönetilmeden önce
molaya izin verilecektir.
Mola periyodu: • Hakem düdüğünü çaldığında ve mola işaretini verdiğinde başlar.
• Hakem düdüğünü çaldığında ve takımları oyun sahasına geri
çağırdığında sona erer.